دوره خوش آغازی
نادر ابراهیمی
نادر ابراهیمی، نویسنده، روزنامه نگار، فیلم ساز، ترانه سرا، مترجم. ۱۴ فروردین ۱۳۱۵در تهران متولد شدند و در تاریخ ۱۶ خرداد ۱۳۸۷ دیده از جهان فرو بست.
نادر ابراهیمی تحصیلات مقدماتی خود را در زادگاهش یعنی شهر تهران گذراند و پس از گرفتن دیپلم ادبی از دبیرستان دارالفنون، به دانشکده حقوق وارد شد. اما این دانشکده را پس از دو سال رها کرد و سپس در رشته زبان و ادبیات انگلیسی به درجه لیسانس رسید. او از ۱۳ سالگی به یک سازمان سیاسی پیوست که بارها دستگیر، بازجویی و زندان رفت.
ابراهیمی، همراهِ بهرام بیضایی و ابراهیم گلستان، از اندک شمار سخنوران ایرانی به شمار می رود که هم در سینما و هم در ادبیات کار کرده و شناخته بوده‌اند.
ارائه فهرست کاملی از شغل‌های ابراهیمی، کار دشواری است. او خود در دو کتاب «ابن مشغله» و «ابوالمشاغل» ضمن شرح وقایع زندگی، به فعالیت‌های گوناگون خود نیز پرداخته است.
از جمله شغل‌های او کمک کارگری تعمیرگاه سیار در ترکمن صحرا، کارگری چاپخانه، حسابداری و تحویلداری بانک، صفحه‌بندی روزنامه و مجله و کارهای چاپ دیگر، میرزایی یک حجره فرش در بازار، مترجمی و ویراستاری، ایران شناسی عملی و چاپ مقاله‌های ایران شناختی، فیلمسازی مستند و سینمایی، مصورکردن کتاب‌های کودکان، مدیریت یک کتاب فروشی، خطاطی، نقاشی و نقاشی روی روسری و لباس، تدریس در دانشگاه‌ها و…
در تمام سال‌های پرکار و بی‌کار یا وقت‌هایی که در زندان به سر می‌برد، نوشتن را ـ که از ۱۵ سالگی آغاز کرده بود ـ کنار نگذاشت. در سال ۱۳۴۲ نخستین کتاب خود را با عنوان «خانه‌ای برای شب» را در نشر روزبهان به چاپ رسانید که داستان «دشنام» در آن با استقبالی چشمگیر مواجه شد.
نویسندگی و کارگردانی
نادر ابراهیمی چندین فیلم مستند و سینمایی و همچنین دو مجموعه تلویزیونی را نوشته و کارگردانی کرده و آهنگ‌ها و ترانه‌هایی برای آن‌ها ساخته است.
ادبیات کودک
او فعالیت حرفه‌ای خود را در زمینه ادبیات کودکان، با تأسیس «مؤسسه همگام با کودکان و نوجوانان» ـ با همکاری همسرش ـ در آن مؤسسه متمرکز کرد. این مؤسسه، به منظور مطالعه در زمینه مسائل مربوط به کودکان و نوجوانان برپا شد و فعالیتش را در حیطه نوشتن، چاپ و پخش کتاب، نقاشی، عکاسی و پژوهش دربارۀ خلق‌وخو، رفتار و زبان کودکان و نیز بررسی شیوه‌های یادگیری آنان دنبال کرد. «همگام» عنوان «ناشر برگزیده آسیا» و «ناشر برگزیده نخست جهان» را از جشنواره‌های آسیایی و جهانی تصویرگری کتاب کودک دریافت کرد.
افتخارات
ابراهیمی در زمینه ادبیات کودکان، جایزه نخست براتیسلاوا، جایزه نخست تعلیم و تربیت یونسکو، جایزه کتاب برگزیده سال ایران و چندین جایزه دیگر را هم دریافت کرده است. او همچنین عنوان «نویسنده برگزیده ادبیات داستانی ۲۰ سال بعد از انقلاب» را به خاطر داستان بلند و هفت جلدی «آتش بدون دود» به دست آورده است.
ادبیات بزرگسال
- با سرودخوان جنگ در خطه نام و ننگ
- خانه‌ای برای شب
- آرش در قلمرو تردید (یا : پاسخ ناپذیر)
- مصابا و رویای گاجرات
- بار دیگر شهری که دوست می‌داشتم
- هزارپای سیاه و قصه‌های صحرا
- افسانه باران
- در سرزمین کوچک من- منتخب آثار
- تضادهای درونی
- انسان- جنایت- احتمال
- مکان‌های عمومی
- رونوشت بدون اصل
- درحد توانستن- شعرگونه
- غزل داستان‌های سال بد
- ابن مشغله- زندگینامه، جلد اول
- ابوالمشاغل- زندگینامه، جلد دوم
- فردا شکل امروز نیست
- براعت استهلال- از مجموعه «ساختار و مبانی ادبیات داستانی»
- مقدمه‌ای بر فارسی‌نویسی برای کودکان
- مقدمه‌ای بر مصورسازی کتاب‌های کودکان
- مقدمه‌ای بر مراحل خلق و تولید ادبیات کودکان
- مقدمه‌ای بر آرایش و پیرایش کتاب‌های کودکان
- دور ایران در شش ساعت- گزارش دومین نمایشگاه ایرانگردی در سال ۱۳۷۱
- چهل‌نامه کوتاه به همسرم
- آتش بدون دود- داستان بلند هفت جلدی
- با سرودخوان جنگ، در خطه نام و ننگ
- یک صعود باورنکردنی
- تکثیر تاسف انگیز پدربزرگ
- مردی در تبعید ابدی- براساس زندگی ملاصدرا
- حکایت آن اژدها
- بر جاده‌های آبیِ سرخ- داستان بلند ۱۰ جلدی، براساس زندگی میرمَهنای دوغابی
- صوفیانه‌ها و عارفانه‌ها- بخشی از «تاریخ تحلیلی پنج هزار سال ادبیات داستانی ایران»
- یک عاشقانه آرام
- سه دیدار با مردی که از فراسوی باور ما می‌آمد
- طراحی حیوانات– طرح‌های کوثر احمدی، با گفتاری تحلیلی در باب مفاهیم و تعاریف «طرح» در هنرها
- الف با- تحلیل فلسفی ۵۰ طرح از علی‌اکبر صادقی نقاش
- پیشگفتار «کوچه‌های کوتاه»- مجموعه قصه‌های کوتاه گروهی از شاگردان نادر ابراهیمی
ادبیات کودک و نوجوان
- دور از خانه- قصه برگزیده آسیا، از سوی «سازمان جهانی یونسکو» و کتاب برگزیده شورای کتاب کودک در سال ۱۳۴۷
- کلاغ ها- جایزه اول فستیوال کتاب های کودکان توکیو ژاپن ، جایزه اول- سیب طلایی- براتیسلاوا، جایزه اول تعلیم و تربیت از یونسکو چاپ شده در سال ۱۳۴۸
- سنجاب‌ها در سال ۱۳۴۹ به چاپ رسیده است. قصه برگزیده آسیا، از سوی «سازمان جهانی یونسکو» و کتاب برگزیده شورای کتاب کودک در سال ۱۳۴۷
- قصه گل‌های قالی چاپ شده در ۱۳۵۲- جایزه بزرگ جشنواره کتاب کودک کنکور نوما، ژاپن
- پهلوان پهلوانان؛ پوریای ولی- چاپ شده در سال ۱۳۵۲- کتاب برگزیده از سوی «آکادمی المپیک» همایش فردوسی و اخلاق پهلوانی ۱۳۸۴، جایزه بزرگ جشنواره کتاب کودک کنکور نوما، ژاپن ۱۹۷۸
- باران- آفتاب و قصه کاشی چاپ شده در سال ۱۳۵۳
- بزی که گم شد چاپ شده در سال ۱۳۵۳
- من راه خانه‌ام را بلد نیستم چاپ شده در سال ۱۳۵۳
- سفرهای دورودراز هامی و کامی در وطن
- پدر چرا توی خانه مانده است- از مجموعه «قصه‌های انقلاب برای کودکان» چاپ شده در سال ۱۳۵۷
- جای او خالی- از مجموعه «قصه‌های انقلاب برای کودکان» چاپ شده در سال ۱۳۵۷
- جای تو خالی- از مجموعه «قصه‌های انقلاب برای کودکان» چاپ شده در سال ۱۳۵۷
- نیروی هوایی- از مجموعه «قصه‌های انقلاب برای کودکان» چاپ شده در سال ۱۳۵۷
- سحرگاهان همافرها اعدام می‌شوند- از مجموعه «قصه‌های انقلاب برای کودکان» چاپ شده در سال ۱۳۵۸
- برادرت را صدا کن- از مجموعه «قصه‌های انقلاب برای کودکان» چاپ شده در سال ۱۳۵۸
- برادر من مجاهد ، برادر من فدایی- از مجموعه «قصه‌های انقلاب برای کودکان»
- جَنگ بزرگ از مدرسه امیریان- از مجموعه «قصه‌های انقلاب برای کودکان»
- نامه فاطمه ، پاسخِنامه فاطمه- از مجموعه «قصه‌های انقلاب برای کودکان»
- مامان! من چرا بزرگ نمی‌شوم- از مجموعه «قصه‌های ریحانه خانم» چاپ شده در سال ۱۳۶۸
- روزی که فریادم را همسایه‌ها شنیدند – از مجموعه «قصه‌های ریحانه خانم» چاپ شده در سال ۱۳۶۸
- آدم وقتی حرف می‌زند چه شکلی می‌شود- از مجموعه «قصه‌های ریحانه خانم» چاپ شده در سال ۱۳۶۹
- درخت قصه- قُمری‌های قصه- (جایزه کتاب برگزیده ازسوی هیئت داوران بزرگسال کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، جایزه کتاب برگزیده ازسوی هیئت داوران خردسال، ترجمه شده به زبان روسی در ترکمنستان) چاپ شده در سال ۱۳۶۹
- عبدالرزاق پهلوان- کتاب برگزیده از سوی «آکادمی المپیک» همایش فردوسی و اخلاق پهلوانی ۱۳۸۴
- آن که خیال بافت و آن که عمل کرد.
- حکایت کاسه آب خنک- از مجموعه «نوسازی حکایت‌های خوب قدیم برای کودکان»
- حکایت دو درخت خرما- از مجموعه «نوسازی حکایت‌های خوب قدیم برای کودکان»
- آن شب که تا سحر – از مجموعه «نوسازی حکایت‌های خوب قدیم برای کودکان»
- قلب کوچکم را به چه کسی هدیه بدهم؟- دیپلم افتخار نخستین نمایشگاه بین‌المللی تصویرگران کتاب کودک ۱۳۷۲
- مثل پولاد باش پسرم؛ مثل پولاد- از مجموعه «ایران را عزیز بداریم»
- داستان سنگ و فلز و آهن- از مجموعه «ایران را عزیز بداریم»
- با من آشنا شو ، با من دوست شو- از مجموعه «ایران را عزیز بداریم»
- هستم اگر می روم؛ گر نروم نیستم- از مجموعه «ایران را عزیز بداریم»
- راستی اگر نبودم- از مجموعه «ایران را عزیز بداریم»
- کمیاب و قیمتی اما… – از مجموعه «ایران را عزیز بداریم»
- مدرسه بزرگ‌تری هم وجود دارد- از مجموعه «ایران را عزیز بداریم»
- گل آباد دیروز؛ گل آباد امروز- از مجموعه «ایران را عزیز بداریم»
- گل آباد امروز؛ گل آباد فردا- از مجموعه «ایران را عزیز بداریم»
- فرهنگ فراورده‌های فلزی ایران- از مجموعه «ایران را عزیز بداریم»
- هفت آموزگار مهربان- از مجموعه «ایران را عزیز بداریم»
- ما مسلمانان این آب و خاکیم- از مجموعه «ایران را عزیز بداریم» دریافت جایزه نخست آسیایی تصویرگران کتاب کودک ۱۳۷۰
- قصه سار و سیب
- قصه موش خودنما و شتر باصفا
- با من بخوان تا یاد بگیری
- حالا دیگر می‌خواهم فکر کنم
- قصه قالیچه‌های شیری
- همه گربه‌های من ۱ و۲
- دیدار با آرزو
نمایشنامه‌ها
- اجازه هست آقای برشت؟
- وسعت معنای انتظار (سه قصه نمایشی)
- یک قصه معمولی و قدیمی در باب جنایت
ترجمه‌ها
- مویه کن سرزمین محبوب- ترجمه با همکاری فریدون سالک
- از پنجره نگاه کن- ترجمه با همکاری احمد منصوری
- دوست؛ کسی است که آدم را دوست دارد- ترجمه با همکاری احمد منصوری
- آدم آهنی- کتاب برگزیده سال ۱۳۵۱ از سوی شورای کتاب کودک، ترجمه با همکاری احمد منصوری
فیلمنامه‌ها
- آخرین عادل غرب
- صدای صحرا
